.
. . . . प्रागैतिहासिक कालखंड हा मानवी संस्कृतीच्या इतिहासाचा प्रारंभ होण्यापूर्वीचा कालखंड होय. प्रागैतिहासिक कालखंडात पुराणाश्मयुग, नवाश्मयुग, धातुयुगाचा अंतर्भाव होतो . या युगालाच अश्मयुगीन कालखंड म्हणतात.
* पुराणाश्मयुग (इ. स. पूर्व ५०, ०००-२०, ०००)
याचे अवशेष महाराष्ट्र, उत्तर प्रदेश, मध्य प्रदेश, आंध्र प्रदेश, गुजरात, कर्नाटक, वायव्य भारत येथे आढळतात. हे जीवन पशुतुल्य होते .
* मध्यपाषाण युग(इ. स. पूर्व २०, ०००-९०००)
. याचे अवशेष राजस्थान, मध्य प्रदेश या ठिकाणी आढळतात. हा अश्मयुगीन संस्कृतीचा पुढील टप्पा होता . या काळात शिकार, पशुपालन वर भर दिला गेला .
* नवाश्मयुग (इ. स. पूर्व ९०००-५०००)
या युगाचे पुरावे राजस्थान, उत्तर प्रदेश, आंध्र प्रदेश, काश्मीर, बिहार, मध्य प्रदेश, कर्नाटक, आसाम येथे आढळतात. शेती , पशुपालन, ग्रामीण जीवनाचा उदय या कालावधीत झाला .
* धातुयुग/ताम्रपाषाणयुग(इ. स. पूर्व ५०००-१०००)
याच कालखंडात भारतात वैभवशाली सिंधू व आर्य संस्कृतीचा उदय झाला . या कालखंडाचे अवशेष सिंधू खोरे (पाकिस्तान ), वायव्य भारत, मध्य प्रदेश, उत्तर प्रदेश, पूर्व पंजाब (पाकिस्तान ), गोदावरी खोरे , राजपुताना, सौराष्ट्र, महाराष्ट्र, कर्नाटक येथे आढळतात.
या संस्कृत शेती , व्यापार, उद्योग, व्यवसाय, दळणवळण, धर्म संकल्पना, कुटुंब संस्था , प्रशासन विकसित झाल्याने मानवाची प्रगती झाली .
No comments:
Post a Comment